Ahmet Turan Alkan.net Gayriresmi Ahmet Turan Alkan Sitesi

Sessiz sedasiz, alengirsiz, "sok" spotuyla vurgulanmaya gerek gorulmemis bir baslik: "Turkiye'de toplam nufusun yuzde 56.4'u sehirlerde bulunuyor." ZAMAN'in haberine gore issizlerimizin sayisi 1 milyon 451 bin imis; ben haber diye iste buna derim.

Devlet Istatistik Enstitusu'nun "hane halki isgucu" anketi sonuclarinin, BCG'nin yeni raporuyla hemen hemen ayni gunlerde kamuoyuna aciklanmasinda ince bir nukte var mi bilmem; keske BCG raporlarinin DIE anket sonuclarini etkileyecek capta mueyyide gucu olabilseydi.

Kabataslak oranla sehirli nufusun yuzde 60 civarlarinda bulundugunu saniyorduk; uc asagi, bes yukari ayni rakamlar cikti. Bu anket sonucunun kisa ve kaba yorumu sudur: Turkiye Cumhuriyeti sinirlari icinde kalan cografyada tarihin baslangicindan bugune kadar ilk defa sehirli sayisi, koylu nufusu gecti! Sirketler hukuku mantigina gore Turk halki artik kahir ekseriyetle "sehirli" bir profile sahip bulunuyor. Koyluluk, en azindan simdilik ham rakamlarla da olsa sehirlilik karsisindaki ezeli ustunlugunu kaybetti. Bu anket, tarih boyunca Turk halkinin yasadigi en buyuk inkilabin sonuclarini tescil ediyor; artik "sehirli" bir topluluguz; bundan boyle ekseriyeti sehirlerde yasayan toplumlarin gectigi istasyonlardan gececegiz -ve esasen gecmekteyiz-. Artik "cagdaslasma" tabirinin icini gardrop zenginligi, aydinlanma edebiyati ve XIX. yuzyil argumanlariyla doldurma cehdini devlet siyaseti haline getirmenin aman aman bir manasi kalmadi. Nufusunun onda dokuzu koyde yasayan, tarim sektorunden gecinen, rencberlikten gayri zenaat bilmeyen, egitim seviyesi ve kalitesi dusuk, verimliligi zayif, dunyaya kapali bir toplumu devlet cebriyle "cagdaslastirma"nin mumkunati olmadigini artik anlamis olsak gerektir. Cagdaslik en azindan tolere edilebilir miktarda issizlik, kaliteli ve yaygin egitim, dunya gorgusu ve verimlilik demek; uretim profilinin rencberlik zenaatinin tekilliginden siyrilarak cesitlenmesi, mamul mal uretiminin artmasi, verimliligin yukselmesi, insanlarin "vergi mukellefi" statusune ve suuruna erismesi, sehirli nufusun koylu nufusa galebe etmesi demek. Nufusunun kahir ekseriyetinin marabaciliktan baska zenaat bilmedigi bir Turkiye'de, sehirde yasayan memur topluluklarina metazori senfoni dinletmekle, issiz-mesleksiz insanlari ideolojik iskalanin surasinda-burasinda (atla arpayi dogusturur gibi) catistirarak, devlet fabrikalarinda dunya piyasalarinin cok ustunde maliyetle uretime kosulup zarari kamu hazinesinden saglamakla varilabilecek bir merhale degil bu.

Genclik yillarimizda koyden sehre gocu durdurmak icin koyu yeniden cazibe merkezleri haline getirmenin fiyakali projeleriyle avutulduk biz. Gocu durdurmak yerine saglikli sehirlesme projeleri uzerine yogunlasilabilmis olsaydi suphesiz bugunku "cagdaslasma" verileri daha tatminkar rakamlarla gorunurdu. Issizimizin daha az, sehirlesmis nufusumuzun yuzde 56'dan daha ziyade oldugu, toplam uretim ve verimliligin daha yuksek seviyelere eristigi, genc nufusun akillica bir egitim planlamasi ile erken yasta "meslek" sahibi ve uretken olmaya yonlendirildigi bir Turkiye hic suphesiz bugun "laik-murteci" geriliminin sigliginda enerji ve zaman kaybina ugramazdi.

Turk toplumu, -ne yazik ki devlete ragmen- cagdaslasma yolunda gecmesi mukadder istasyonlari birer birer geciyor. Bugun, otuz yil oncesine gore -henuz tatminkar olmasa da- daha verimli, daha uretken, daha egitimli ve hic suphesiz daha "cagdas" bir topluluguz. Halkin "cagdaslasma" programi, devletin cagdaslasma projelerinden daha akilci, daha netice verici ve daha sahih; Turk toplumu, aydinlarindan, devletlularindan ve burokratlarindan daha ileride. Seckinlerinden daha ileride bir halki yonetmek artik eskisi gibi kolay olmayacak:

Oyleyse ders calismanin zamanidir!